Pagina's

maandag 12 augustus 2013

Chatelaines

Afgelopen week heb ik genoten van een welverdiend weekje vakantie. Ik heb in die tijd goed gebruik gemaakt van mijn museumkaart, en heb onder meer het Tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam bezocht. Het museum is het grootste tassenmuseum ter wereld en heeft een collectie (verzameld door Hendrikje Ivo) van de Middeleeuwen tot nu. 

Het is heel interessant om te zien welke ontwikkelingen de tas door heeft gemaakt. Zo kenden kledingstukken zeker tot en met de 18e eeuw geen eigen zakken en moesten de bezittingen via een tasje over of onder de kleding mee worden gedragen.
De afdeling die mijn bijzondere aandacht had, was die van de chatelaines.
Het woord chatelaine verwijst naar de Middeleeuwse kasteelvrouwe die haar sleutels aan enkellange kettingen door middel van een haak aan haar riem of gordel droeg ('châteleine' betekent kasteelvrouwe). In de Middeleeuwen werd deze haak overigens 'tuigje' genoemd, het woord chatelaine is pas vanaf 1828 in gebruik.
Franse chateleine uit de collectie van het Tassenmuseum
Vanaf de 16de tot en met het eind van de 19de eeuw werd een chatelaine gebruikt als drager voor allerhande accessoires, zoals naaigerei, messenkokers, bijbels en waaiers. Vooral in de 19de eeuw waren chatelaines, dan met kortere kettingen, behoorlijk populair. 
In het begin van de 20ste eeuw raakte de chatelaine uit de mode door de opkomst van de handtas.






Nog meer voorbeelden van een chatelaines:
18de eeuwse chatelaine gemaakt door Anthony de Hoop (c) Geheugen van Nederland
19de eeuwse chatelaine gemaakt door Age Oosterwerf (c) Geheugen van Nederland
En in dit artikel zijn nog meer fraaie exemplaren te zien.

Het tassenmuseum is gelegen aan Herengracht 573. Een aanrader!