Pagina's

maandag 12 augustus 2013

Chatelaines

Afgelopen week heb ik genoten van een welverdiend weekje vakantie. Ik heb in die tijd goed gebruik gemaakt van mijn museumkaart, en heb onder meer het Tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam bezocht. Het museum is het grootste tassenmuseum ter wereld en heeft een collectie (verzameld door Hendrikje Ivo) van de Middeleeuwen tot nu. 

Het is heel interessant om te zien welke ontwikkelingen de tas door heeft gemaakt. Zo kenden kledingstukken zeker tot en met de 18e eeuw geen eigen zakken en moesten de bezittingen via een tasje over of onder de kleding mee worden gedragen.
De afdeling die mijn bijzondere aandacht had, was die van de chatelaines.
Het woord chatelaine verwijst naar de Middeleeuwse kasteelvrouwe die haar sleutels aan enkellange kettingen door middel van een haak aan haar riem of gordel droeg ('châteleine' betekent kasteelvrouwe). In de Middeleeuwen werd deze haak overigens 'tuigje' genoemd, het woord chatelaine is pas vanaf 1828 in gebruik.
Franse chateleine uit de collectie van het Tassenmuseum
Vanaf de 16de tot en met het eind van de 19de eeuw werd een chatelaine gebruikt als drager voor allerhande accessoires, zoals naaigerei, messenkokers, bijbels en waaiers. Vooral in de 19de eeuw waren chatelaines, dan met kortere kettingen, behoorlijk populair. 
In het begin van de 20ste eeuw raakte de chatelaine uit de mode door de opkomst van de handtas.






Nog meer voorbeelden van een chatelaines:
18de eeuwse chatelaine gemaakt door Anthony de Hoop (c) Geheugen van Nederland
19de eeuwse chatelaine gemaakt door Age Oosterwerf (c) Geheugen van Nederland
En in dit artikel zijn nog meer fraaie exemplaren te zien.

Het tassenmuseum is gelegen aan Herengracht 573. Een aanrader!

vrijdag 19 april 2013

Robe a la française

Een project dat ik altijd al heb willen maken is een robe a la française (ook wel 'sack-back' gown genoemd). Dit type jurk werd hoofzakelijk gedragen in de laatste helft van de achttiende eeuw. Kenmerkend voor de françaisestijl is dat de voorkant nauw aansluit, terwijl de achterkant los in diepe plooien hangt (soms ook wel 'Watteau-plooien' genoemd, naar de schilderijen van Jean-Antoine Watteau).
De voorkant van een robe a la française is open waardoor de petticoat zichtbaar wordt. De jurk wordt gesloten met een 'stomacher' (maagflap), die vaak rijkelijk was gedecoreerd. 

Hieronder een voorbeeld van mijn droomjurk:
Robe à la Française ca. 1765
Deze robe a la française maakt deel uit van de collectie van het Kostuuminstituut van het Metropolitan Museum of Art in New York.

zaterdag 23 maart 2013

Over drochels, rijglijfjes en zwierende jurken


In het begin van mijn studententijd werd ik lid van hofdansvereniging Les Précieuses Ridicules in Nijmegen. Les Précieuses Ridicules is een klassieke dansvereniging die zich bezighoudt met het bestuderen, instuderen en uitvoeren van hofdansen uit de achttiende en negentiende eeuw. Alhoewel ik de zwierige Sissi-jurken prachtig vond, was ik diep onder de indruk van de achttiende eeuwse mode met haar brede heupen en kantjes en bandjes. Sindsdien heeft de achttiende mode mij in haar greep, en sla ik geen kans over om kledingsstukken uit die tijd ‘in het echt’ te bewonderen.
Toen ik ontdekte dat er in Brussel een tentoonstelling was omtrent deze mode, kon ik deze mogelijkheid niet aan mij voorbij laten gaan. Op een koude zondagochtend in januari bezocht ik het Museum voor het Kostuum en de Kant.